Vanaf 1950/1960 voert de gemeente een behoudende (grond)-politiek. Het beleid is er op gericht het groene karakter van de gemeente zoveel mogelijk te behouden, het bijzondere woon- en leefmilieu te beschermen en daar waar volgens een bestemmingsplan gebouwd mag worden, dit zoveel mogelijk over te laten aan het particulier initiatief (Park Vogelenzang).
Op het gebied van volkshuisvesting richt het beleid zich op het behoud, de vervanging van, aanpassing en indien mogelijk uitbreiding van de woningvoorraad. Om invloed te kunnen uitoefenen op het aantal sociale woningen verkrijgt de gemeente soms de regie over de invulling van een bouwlocatie of door grondaankoop of vanuit het bestemmingsplan. Het succes van het grondbeleid hangt mede af van de wijze van samenwerking met marktpartijen en/of overheden.

Nota Grondbeleid

De in november 2012 vastgestelde Nota Grondbeleid bevat op hoofdlijnen de kaders voor het grondbeleid van de gemeente Bloemendaal. De kaders voldoen aan het gestelde in het Besluit Begroting en Verantwoording (hierna: BBV) en sluiten aan op de door de commissie BBV uitgebrachte richtlijn “Notitie grondexploitatie” van februari 2012.
De nota biedt duidelijkheid over de taak- en rolverdeling tussen de raad, het college en het ambtelijk apparaat. De nota gaat in op de principes van het grondbeleid bij de gemeente Bloemendaal, de wettelijke grondslag, de risicobeheersing en de vertaling naar de P&C-cyclus, het projectmatig werken en tenslotte de principes die worden gehanteerd bij grondexploitatieberekeningen.
De kaders zijn van toepassing op elk project waarbij de gemeente een (tijdelijke) eigendomspositie heeft wat betreft grond/onroerend goed of wil verwerven en daarmee risico loopt.

Projecten

De gemeente Bloemendaal heeft na de liquidatie van de projecten Haringbuys en Vijverpark nog slechts één grondpositie met financiële risico’s. Dit betreft het Landje van Van Riessen in het Bispinckpark. Verder is er één project waarbij sprake is van verkoop en herontwikkeling namelijk het project Publieke Werken Brouwerskolk. Overige projecten vallen buiten deze categorie. De gemeente heeft hierbij geen grondpositie en het betreffen geen bouwgrondcomplexen in de zin van het BBV. In feite gaat het hier om herziening van een bestemmingsplan en overige activiteiten ruimtelijke ordening. De gemeente streeft bij projecten waarbij de grond niet in eigendom is van de gemeente naar eenduidige afspraken en kostenverhaal. De verantwoordingsinformatie van die projecten is opgenomen in de programmatoelichting.

Kostenverhaal

De Grondexploitatiewet geeft als onderdeel van de nieuwe Wet ruimtelijke ordening de gemeente meer mogelijkheden om kosten te verhalen op derde partijen. Voor de volgende projecten zijn overeenkomsten opgesteld: Park Vogelenzang; Reinwaterpark; Landgoed Dennenheuvel; Bos, Tuin en Dier; Kweekduin; dr. Dirk Bakkerlaan; Carré van Bloemendaal; Wildhoef; Park Brederode; en Vijverwegkerk.

De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 zijn:

Landje van Van Riessen / Bispinckpark

Kenmerk
Bouwgrondcomplex, niet in exploitatie genomen grond. Vanaf 1 januari 2017 wordt de boekwaarde niet meer aangemerkt als voorraad grond maar in de balans verantwoord als gronden en terreinen onder de rubriek materieel vaste activa.

Marktpositie
De gemeente is eigenaar van de grond.

Stand van zaken en ontwikkelingen

Door besluiten in 2015 kwam de grond vrij voor herontwikkeling en verkoop. Hiervoor werd in 2016 een Plan van Aanpak in de raadscommissie besproken. In 2016 besloot de raad dat de locatie Bispinckpark mogelijk voor sociale woningbouw in aanmerking lijkt te kunnen komen. Voor het Landje van Van Riessen bestaat deze mogelijkheid ook hoewel de aankoopsom van de grond beduidend hoger is dan de te verwachten opbrengsten bij sociale woningbouw. Het document Stedenbouwkundig Perspectief geeft de stedenbouwkundige bebouwingsmogelijkheden weer en is beschikbaar gesteld aan de raad.

Voorziening risico’s grondexploitaties

Grondbeleid en vooral de financiële gevolgen van het grondbeleid hebben hun invloed op de gemeentelijke begroting, het weerstandsvermogen en de risicobeheersing. In een vroegtijdig stadium van planontwikkeling en besluitvorming moeten de risico's transparant zijn en zo volledig mogelijk in beeld worden gebracht. Voor alle (in exploitatie genomen) projecten van het grondbeleid worden onderbouwde exploitatieberekeningen gemaakt. In de berekeningen van de exploitatieopzetten wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met actuele prijs- en opbrengststijgingen, alsmede de fasering van toekomstige kosten en opbrengsten in relatie tot de risico's in de markt en de economische omstandigheden. De berekeningen worden periodiek geactualiseerd om zicht op de financiële consequenties te houden. Bij de jaarrekening wordt op basis van de jaarlijkse herziening van de grondexploitatieberekeningen eventueel geprognosticeerde verliezen via een voorziening afgevangen.
In verband met de aangepaste verantwoordingsregels van het BBV per 1 januari 2017 wordt de grond van het Landje van Van Riessen niet meer aangemerkt als voorraad 'Niet in exploitatie genomen grond' maar tegen de huidige boekwaarde (=aanschafwaarde minus verliesvoorziening) verantwoord als 'Gronden en terreinen' onder de rubriek materieel vaste activa. De destijds genomen voorziening van € 560.000 in de voorziening risico’s grondexploitatie is op de aanschafprijs in mindering gebracht.
Na afwaardering resteerde een bedrag van € 315.000 voor de betwiste fiscale labeling van 6 verkochte kavels in het plangebied Haringbuys. Met de belastingdienst is overeenstemming bereikt over de naheffingsaanslag bij wijze van een doelmatigheidscompromis. Het voordeel ad € 145.000 ten opzichte van het genomen verlies van € 315.000 valt vrij ten gunste van het jaarrekeningresultaat 2017. De stand van de voorziening Risico's grondexploitaties bedraagt per balansdatum € 0.