In de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing wordt de robuustheid van de begroting weergegeven ofwel het vermogen om niet begrote kosten te kunnen dekken. Onder weerstandsvermogen wordt in algemene zin verstaan de mogelijkheid om tegenvallers op te vangen. Vanaf de begroting 2016 wordt de paragraaf opgesteld conform de door de gemeenteraad in juni 2015 vastgestelde nota Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2015.

Om een goed oordeel te kunnen geven over het weerstandsvermogen zijn twee elementen van belang:

Ratio’s weerstandsvermogen

De te berekenen ratio’s worden beoordeeld met behulp van onderstaande normtabel.

De ratio’s van het weerstandsvermogen zijn als volgt berekend en uitgesplitst in een ratio incidenteel weerstandsvermogen en een ratio structureel weerstandsvermogen.

Zoals uit voorgaande blijkt heeft Bloemendaal voor het incidentele weerstandsvermogen een berekende ratio van 4,9. Dit komt volgens de normtabel overeen met de kwalificatie "uitstekend" voor het aanwezige incidentele weerstandsvermogen. Inclusief stille reserves-niet vrij aanwendbaar, rekening houdend met objecten die nodig zijn voor de bedrijfsvoering, is de ratio indicatief 25,7. De bufferreserve dient 90% te bedragen van het benodigde incidenteel weerstandsvermogen en de flexibele algemene reserve dient tenminste 3% te bedragen van het begrotingstotaal.

De bufferreserve kan worden verlaagd van € 1.751.751 eind 2016 naar € 1.544.580 eind 2017. Het risicoprofiel van de gemeente is ten opzichte van vorig verslagjaar verder gedaald.

Omdat er geen structurele risico's zijn, kan de ratio structureel weerstandsvermogen niet worden berekend (deling door nul kan niet). Niettemin is sprake van een positief beeld.

De beschikbare weerstandscapaciteit van Bloemendaal bestaat uit het geheel van middelen, die de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico’s in financiële zin af te dekken. Hierbij kan onderscheid worden gemaakt tussen incidentele en structurele weerstandscapaciteit.

De incidentele weerstandscapaciteit is het vermogen om calamiteiten eenmalig op te vangen. Het zijn de direct aan te wenden middelen voor financiële tegenvallers. Dit betreft de flexibele algemene reserve en de bufferreserve. Bestemmingsreserves rekenen we niet mee, omdat de onttrekking uit deze reserves direct invloed heeft op de dekking van kosten in meerjarenperspectief. Ook worden de stille reserves buiten beschouwing gelaten. Ter indicatie is wel een "ratio incidenteel weerstandsvermogen inclusief stille reserves opgenomen".

De structurele weerstandscapaciteit betreft de middelen, die permanent (jaarlijks in meerjaren-perspectief) ingezet kunnen worden om tegenvallers op te vangen. Mogelijkheden zijn om de OZB te verhogen, de post onvoorzien alsmede 3% op de lasten te bezuinigen. Dat laatste zal naar verwachting gevolgen hebben voor de dienstverlening en het voorzieningenniveau.

De berekening is conform de nota Weerstandsvermogen 2015.

Een gemeente is vrij zelf de uitgangspunten en systematiek vast te stellen voor de wijze waarop het weerstandsvermogen wordt berekend. De manier om dit te doen is vastgelegd in de nota Weerstandsvermogen 2015 Gemeente Bloemendaal. De gehanteerde methode is normatief voor wat betreft risico’s in de klasse ‘laag’ en specifiek voor de risico’s in de klassen ‘gemiddeld ‘en’ hoog’. De klasse ‘laag’ omvat veel risico’s waarvan het niet doenlijk en zinvol is voor elk risico apart een waardering in geld aan te geven. Daarom wordt voor alle kleine en onbekende risico’s samen 3% van de structurele beïnvloedbare lasten als uitgangspunt genomen. Risico’s ‘midden’ en ‘hoog’ worden gewaardeerd in geld conform onderstaande systematiek.

De onderscheiden risico’s worden niet afzonderlijk gekwantificeerd, maar ingedeeld in de klassen ‘hoog’, ‘midden’ of ‘laag’. De inschatting hangt vooral samen met de mate waarin het risico zich voor kan doen.

Bij de vertaling naar het weerstandsvermogen wordt voor risico’s uit de klasse ‘hoog’ rekening gehouden met 60% van de geschatte financiële gevolgen. Bij risico’s uit de klasse ‘midden’ wordt rekening gehouden met 30% van de geschatte financiële gevolgen. Voor risico’s uit de klassen ‘hoog’ en ‘midden’ wordt onderscheid gemaakt in structurele en incidentele risico’s. Voor de dekking van structurele risico’s is veelal een structurele aanpassing binnen de exploitatie nodig. Voor incidentele risico’s kan het vermogen (reserves) ingezet worden.

Het overzicht van risico’s wordt jaarlijks geactualiseerd bij begroting en jaarrekening. De lijst kan worden beschouwd als een reële inschatting op basis van de beschikbare informatie.

Onderstaand is een samenvatting te zien van de inventarisatie van de risico’s, die niet op een of andere manier zijn ondervangen (waar geen voorziening voor is gevormd of verzekering voor is aangegaan) en een financieel gevolg kunnen hebben.

Hieronder worden de risico's nader toegelicht.

Zoals uit onderstaande tabel blijkt, voldoet de gemeente Bloemendaal voor de meeste kengetallen aan de normen die de gemeenteraad stelt. Alleen de solvabiliteitsratio voldoet niet aan de norm van hoger dan 50%. Het eigen vermogen is gestegen in combinatie met een afname van het schuldniveau. De financiële positie is goed te noemen met daarbij de aantekening, dat het schuldniveau ook voor de komende jaren aandacht vraagt om deze beheersbaar te houden.